Over de Leie

Sinds 2015 rijden, lopen en fietsen bewoners en bezoekers van Kortrijk over de door architectenbureau ZJA ontworpen Budabrug over de rivier de Leie van en naar het Buda-eiland. De nieuwe brug maakt deel uit van de zogenaamde Leiewerken, die de doortocht van de rivier geschikt moet maken voor de hedendaagse binnenvaart tussen Gent, Kortrijk en Lille. De Budabrug heeft een doorvaarthoogte van 4,87 meter in gesloten toestand, wat grote binnenvaartschepen de ruimte geeft. De brug kan ook geopend worden, zodat de driehoog gestapelde containervaart kan passeren onder het 7 meter hoge dek. Dan beweegt de brug zich op vier poten omhoog, en is dus een zogenaamde tafelbrug. Aan de kant van de wijk Overleie is er een passerelle zodat fietsers en voetgangers die evenwijdig aan de rivier willen passeren het kruispunt voor de brug kunnen vermijden.

Staal en licht

De Budabrug overspant 38 meter en verbreedt zich in het midden om voetgangers een ruime eigen zone te geven. Boven het glinsterende water hangt een gewelfd lichaam van weerspiegelend roestvrijstaal. De balustrade is opgebouwd uit unieke, met de hand op maat gemaakte cassettes, die een veilige ruimte scheppen voor de voetgangers, maar ook de lucht en het licht in het water weerkaatsen. De ranke brug met zijn golvende vorm is aan de zijkanten opengewerkt, in een langgerekte opening staan stalen lamellen die licht doorlaten en passanten zicht op het water bieden. Aan weerszijden van de rijweg, tussen weg en voetpad, zijn lage stalen bogen geplaatst die de brug overeind houden. Ook hier is de functionele constructie zo ontworpen dat lichttoetreding en zicht optimaal zijn, door een netwerk van smalle hangers, die de bogen aan het dek bevestigen. De lampen die de voetpaden verlichten zijn in de stalen balustrades en leuningen verwerkt. Er is een zorgvuldig ontworpen lichtplan rond en onder de brug, zodat ook na zonsondergang de elegante brug een blikvanger is door het spel van het licht in water en staal.

De brug en de stad

De Budabrug is niet alleen van belang voor de binnenvaart, hij maakt ook deel uit van de integrale opwaardering van het Buda-eiland als culturele trekpleister in de stad en de regio. Het Onze Lieve Vrouwenhospitaal, dat vlak over de Budabrug in de Budastraat ligt, stamt uit de late middeleeuwen en is één van de vele monumenten op het eiland, dat zich de laatste tien jaar snel ontwikkelt als een cultureel centrum met bioscopen, concertzalen, werkplaatsen en expositieruimtes. Dat betekent ook meer winkels, meer restaurants, terrassen, en meer slenterende bezoekers.

De Budabrug moet passen in zo’n vernieuwd straatbeeld en aansluiten bij de met zuidelijke flair aangelegde kades, die de punt van het eiland ontsluiten als een wandelpromenade. De details van een relatief kleine brug als de Budabrug luisteren in zo’n situatie nauw. Daarom is de menselijke maat leidend in de verhoudingen tussen de hoogte en het volume van de balustrade en de lamellen, net als die tussen de robuuste bogen en de smalle hangers. Ook de in het oog springende verwijding van de voetpaden en de vloeiende contouren zijn elementen van het ontwerp die ervoor zorgen dat de brug een passend en karakteristiek onderdeel is van het nieuwe Buda-eiland.

Klant: De Vlaamse Waterweg
Opdrachtgever ZJA: Technum Tractebel Engineering
Jaar: 2015

Project: #380