Hoe steden groeien
In de 21e eeuw lijkt Amsterdam aan een nieuwe groeispurt te beginnen. Dat is des te opmerkelijker als je bedenkt dat op korte afstand een van de snelst groeiende steden van het land ligt: Almere. Zeker met de uitbreiding Amsterdam IJburg 2 op til, en de nieuwe westelijke stadsdelen zoals Pampus Centrum van Almere in aanbouw, kan het niemand ontgaan dat de steden snel naar elkaar toe groeien.
Dat IJmeer is wel een belemmering als het om de bereikbaarheid gaat. Tramlijn 26 keert nu op IJburg en wie met de auto of de trein van en naar Almere wil, moet een flinke zuidelijke omweg maken, via het knelpunt Hollandse brug. Kijkend naar de kaart kan er maar één oplossing zijn: een spoorverbinding met een hoge frequentie, een metro-lijn dus, vanuit Amsterdam Zuid, via Diemen en IJburg naar Almere, dat is de beste toevoeging om het wonen en werken in de nieuwe IJ-metropool te verbeteren. Het liefst direct van het nieuwe Middeneiland van IJburg onder het IJmeer door naar het nieuwe Pampus Centrum en uiteindelijk tot aan het NS station in Almere Centrum.
M55
Het idee voor deze metro-lijn bestaat al een tijd. In 2012 deed architectenbureau ZJA, onder leiding van Mott MacDonald, mee aan een uitgebreid onderzoek naar zo’n plan. Met de opening van de Noord Zuidlijn van de Amsterdamse metro en de recente versnelde groei van beide steden is het actueler dan ooit. Voor IJburg en voor de westelijke nieuwe stadsdelen van Almere is zo’n snelle en betrouwbare verbinding tussen Almere en Amsterdam een belangrijke economische factor. M55 loopt van Almere Centrum, via IJburg en Diemen tot aan station Amsterdam Zuid (de Zuidas) en verder tot in de noordwestelijke tuinsteden. Amsterdam en Almere komen met M55 in de dagelijkse beleving veel dichterbij elkaar te liggen.
Vanaf de Diemerzeedijk komt een lichte en slanke brug die het spoor naar IJburg brengt. De lijn verdwijnt na IJburg Middeneiland in een afgezonken tunnelbuis die de acht en een halve kilometer onder het IJmeer overbrugt. Zowel bij de Diemerzeedijk als bij het punt waar de metro weer boven de grond komt bij Almere Pampus, zijn ecologisch aangelegde kunstmatige eilanden gepland. De tunnelbuis biedt ook nieuwe aanhechtingspunten voor de ontwikkeling van waterleven in het IJmeer. Zo levert de M55 een bijdrage aan de ecologische opwaardering van het gebied.
De stations
Twee bestaande stations worden in dit plan uitgebreid (Diemen Zuid en Almere Centrum), en vijf nieuwe stations zijn voorzien, waarvan twee ondergronds, namelijk IJburg Centrumeiland en IJburg Middeneiland. De drie nieuwe bovengrondse stations zijn Pampus West, Pampus Centrum en Beatrixpark.
Behalve een ecologische functie waar dat kan, hebben de stations een belangrijke stedelijke functie. Die op IJburg Centrumeiland bijvoorbeeld wordt een druk overstappunt op de IJtram, de lokale bussen en de Zuid Tangent bus naar Schiphol. Door de ligging aan de oever van het Middeneiland biedt het metrostation daar de mogelijkheid voor Sail & Ride, oftewel het aanleggen met een watertaxi/boot en het direct overstappen op de metro.
Het station aan de Almere-zijde van de tunnelbuis, Almere Pampus West, is ontworpen als deel van een kustgebied met strandjes en een promenade waar zowel auto’s als fietsers en voetgangers kunnen komen en ook gewoond en gerecreëerd kan worden. Bij station Beatrixpark is een inpassing voorzien in het geplande campus gebied voor kennisinstellingen en hun sportfaciliteiten.
Wie de beelden ziet, kan de indruk krijgen naar een futuristisch plan te kijken, maar wie beseft hoeveel er gebouwd wordt en hoeveel mensen willen wonen en werken rondom het IJmeer begrijpt: het is hoog tijd voor M55.
Partners: Mott MacDonald, MNO Vervat, HTM Consultancy, P&PC, EconoVision, Balancia, Baca Architects
Onderzoek: 2012
Project: #644
