Het ontwerp voor de ondergrondse openbaar vervoershaltes betreft een nadere uitwerking van het gemeentelijke referentieontwerp. De civieltechnische uitgangspunten, die als basis dienen voor de haltes, waren reeds vastgesteld. Gestreefd wordt naar een overzichtelijke routing, geheel vrij van visuele barrières, zowel op maaiveld als ondergronds.
De vormgeving van de haltes bepaalt in hoge mate de identiteit van de openbaar vervoerslijn. De ondergrondse ruimte vraagt bijzondere aandacht voor veiligheid, materiaaltoepassing en (dag-)licht. Kunst en verlichting spelen daarbij een substantiële rol.
Europaplatz
De halte Europaplatz ligt op een gevoelige locatie. Midden in de historische binnenstad met relatief weinig ruimte. Het is belangrijk om op maaiveld zo min mogelijk obstakels te veroorzaken en om de halte integraal onderdeel te laten zijn van de routing, zowel op maaiveld als ondergronds, in verbinding met de omliggende warenhuizen. Zodra de winkels sluiten, zullen de toegangen naar de warenhuizen aan het zicht onttrokken worden. 's Nachts is gehele station afsluitbaar, om ongenode gasten buiten te houden.
Brandveiligheid Europaplatz
De rookafvoer die in het referentieontwerp verspreid over de diverse uitgangen was gepland, hebben wij geconcentreerd in het midden van het dak. Het voordeel daarvan is dat de rook weggezogen wordt van vluchtende mensen in geval van brand. Bovendien is de opening voor rookafvoer gecombineerd met daglichttoetreding.
Kongresszentrum
De halte Kongresszentrum is aan de zijde van het plein geheel geopend naar het maaiveld. Daglicht stroomt rijkelijk het ondergrondse station binnen. Door een film van water over de gepolijste, lichtgrijze natuurstenen afwerking te laten vloeien, wordt een constant bewegende lichtreflectie diep in het station binnengebracht. Het speelse lichteffect en de natuurlijke referentie van de lichtsleuf als ravijn, verbinden de bovengrondse en de ondergrondse wereld met elkaar door middel van natuurlijke elementen, daglicht en water. Het water vormt een visuele voortzetting van de waterbassins die op het plein voor het congrescentrum liggen.
De kolommen op de rand van het perron zijn schuin geplaatst. Op deze wijze kan niemand zich achter een kolom verschuilen en is het perron visueel veel breder geworden. De halte lijkt veel ruimer en opener. De vormgeving en detaillering van de kolommen speelt in op het strijklicht dat erlangs zal vallen.
Ongeperforeerde stroken in het verder geperforeerde plafond zijn de afleesbare voortzetting van de skeletachtige kolommen.
Toegangen
De toegangen tot de ondergrondse haltes zijn in ons voorstel zo eenvoudig mogelijk vormgegeven. Wij stellen de toegangen voor als een sleuf in de grond. Op maaiveld plaatsen we geen extra overkappingsconstructies. Verwarmde trappen en roltrappen zijn een goed alternatief voor veilige toegang, ook in de winter, zoals in Berlijn, Parijs en Londen reeds is aangetoond.
De toegangen bestaan op maaiveld enkel uit een borstwering en vormen nauwelijks een visuele barrière in het straatbeeld. Met name de haltes in de oude binnenstad zullen van deze terughoudendheid profiteren.
In ons voorstel vormt de signing van de haltes op maaiveld een integraal onderdeel van zowel het ontwerp als van de corporate identity. Uit de borstwering komt een 4 meter hoge aanduiding tevoorschijn, die zich draait in de richting van de straat.
Voor regelmatige gebruikers is afleesbaar of de tram er bijna is of dat men nog een krantje kan kopen. Het naderende vertrek wordt aangegeven door het knipperen van de lijnaanduiding op de haltemarkering bovengronds.
Sociale veiligheid
De haltes zijn zo open en transparant mogelijk. Alle voorzieningen, zoals kaartenautomaten, vuilnisbakken en leidingen zijn opgenomen in een flexibele zone achter een voorzetwand. Door alle obstakels in de wand op te nemen worden nissen en hoeken voorkomen en blijven de perrons overzichtelijk.
Om het gevoel van veiligheid van de wachtende reizigers in de daluren te bevorderen worden camera's ingezet. Camera's zijn een inbreuk op privacy, maar tegelijkertijd beschermen ze de integriteit van de reiziger. De beelden van de beveiligingscamera worden rechtstreeks op de wanden geprojecteerd, zodat de reiziger weet dat er hem of haar gelet wordt.
Een SOS knop op de wand activeert de hulpdienst op de beeldschermen, zodat de reiziger contact heeft met een geprojecteerd persoon, in plaats van alleen een stem uit een luidspreker.
Materiaal
In het ontwerp zijn enkel duurzame materialen verwerkt, welke relatief weinig onderhoud vergen. De balustrades rondom de toegangen op maaiveld zijn van natuursteen en zoeken aansluiting bij de historie van de binnenstad. Ondergronds is de wandafwerking van de halte van geëmailleerde staalplaat. De stalen panelen van de voorzetwanden zijn vervangbaar en graffiti laat zich schadeloos verwijderen. De materialisering sluit aan bij de "corporate identity" van het vervoersbedrijf en straalt betrouwbaarheid, hoogwaardigheid en vooruitstrevendheid uit.
De plafonds boven de perrons zijn van zilverkleurige, geperforeerde metaalplaten. De isolatie achter het geperforeerde staal draagt bij aan het akoestische klimaat en vermindert het risico op condens. De installaties kunnen in het plafond worden geïntegreerd.
De vloer van de tunnel is tussen het spoor voorzien van akoestische absorberend materiaal. Dat kan gras zijn, of een rubber granulaat tegel of een groen ballast bed van steen. De plafonds boven de sporen wordt afgewerkt met akoestisch spuitwerk in de kleur Yves Klein blauw.
Kunst
Niet alleen video opnames die in de halteplaats gemaakt worden kunnen worden geprojecteerd op de wanden van de tunnel, maar ook aankondigingen voor culturele activiteiten, nieuwsberichten of weersvoorspellingen. Of projecties van beelden uit andere stations, om de relatie met de andere haltes van de lijn te leggen.
De voorgestelde digitale infrastructuur voor de projecties zijn ook aanleiding om het ZKM te vragen een permanent project te begeleiden. De interactiemogelijkheden en de software kunnen in samenwerking met ZKM verder worden ontwikkeld.
Om reizigers de kans te geven hun sporen in het station achter te laten stellen wij een plek voor waar mensen een digitaal zelfportret kunnen maken en deze kunnen laten projecteren in de halte zelf of zelfs op een scherm op een ander station.
Verlichting
De verlichting maakt zowel onderdeel uit van het veiligheidsconcept als van het kunstproject. Met behulp van verlichting worden de reizigers geïnformeerd over de verwachte aankomsttijden van de railvoertuigen. Led verlichting in de rand van het perron geeft aan wanneer een tram binnen 30 seconden arriveert en markeren tevens de plaats van de deuren. De up lights tussen de sporen die het hemelblauwe plafond aanlichten gaan uit zodra er een tram binnenrijdt. Verlichting in de afvalbakken gaat aan zodra er afval in geworpen wordt.