Project

Wintrack-masten

Techniek in slank silhouet

Ze staan over de hele wereld, de stalen reuzen, opgebouwd uit driehoeken, met twee paar uitgestrekte armen waarmee ze stoer en onvermoeibaar de hoogspanningskabels boven het landschap uittillen. Boven modderige akkers, langs steden en fabrieksterreinen en door groene weilanden. Dit klassieke industriële ontwerp is de vakwerkmast en hoe vertrouwd en herkenbaar het ook is, na honderd jaar is het aan vervanging toe. In opdracht van TenneT ontwierp architectenbureau ZJA in samenwerking met DNV-GL nieuwe hoogspanningsmasten die in het Randstad-netwerk de vakwerkmasten vervangen.

 

Wintrack, een nieuw silhouet

De nieuwe Wintrack-masten nemen om te beginnen minder ruimte in beslag. Het zijn taps toelopende papyrus-witte masten in paren, die de kabels met korte armen en zogenaamde bretels tussenin en dichtbij elkaar geleiden. De winst zit vooral in het veel smallere magnetische veld dat in deze opstelling wordt opgewekt. Omdat er een veilige vrije zone rondom dat magnetisch veld moet zijn wordt zo in de Randstad kostbare ruimte gewonnen.

De nieuwe hoogspanningsmasten hebben een minimum aan uitstekende delen en ze zijn opgebouwd uit in elkaar vallende onderdelen, die inwendig zijn bevestigd. De afwerking van de masten is gedaan met een hoogwaardige lak met satijnglans. Bovendien zijn de masten alleen te beklimmen met een speciaal high step rail systeem, waardoor het voor onbevoegden vrijwel onmogelijk is om in de mast te klimmen.

Inpassing in het landschap

De slanke en papyruswitte masten zijn veel beter in het landschap in te passen, waardoor de noodzakelijke energievoorziening een minimum aan storende invloed heeft op de beleving van wat iedereen als een bijzonder erfgoed beschouwt: het typerende Nederlandse landschap. Bij alle technische eisen die deze complexe constructies met zich meebrengen is vastgehouden aan het ontwerp, dat op eenvoud en helderheid is gebaseerd. Doordat de onderdelen waaruit de mast is opgetrokken inwendig zijn bevestigd gaan ze vloeiend in elkaar over. Zo ontstaat een zo slank mogelijk silhouet. De beveiligingsaspecten zoals isolatoren, bliksemafleiders, mechanische golfonderbrekers onder aan de kabels om lijndansen bij harde wind en ijsgang te voorkomen, zijn er allemaal op ontworpen dat ze hun functie vervullen met zo min mogelijk visuele impact. Het resultaat is een onopvallende mast die zelfs elegant en intrigerend in zijn eenvoud wordt wanneer je hem meer aandacht geeft.

 

 

Er zit namelijk erg veel verborgen technologie en vernuft in de familie van Wintrack-masten van ZJA verwerkt. Deze hoge, ranke masten transporteren enorme hoeveelheden elektriciteit, niet alleen de reguliere hoogspanning, maar ook in dubbele uitvoering of een combinatie met middenspanning. Voor al die verschillende combinaties zijn aangepaste masten nodig, omdat die allemaal hun eigen technische en ontwerpeisen stelden aan de draagarmen, de bretels, de span- en hoekmasten en isolatoren. Het doel was steeds de stap te maken van de brede, stoere industriële gebaren van de vakwerkmast, naar de bescheiden, ranke en zich naar het landschap voegende sprieten van de Wintrack-mast. De schoonheid schuilt hier in de oplossing om al die enorme krachten, vermogens en details schijnbaar moeiteloos en eenvoudig, maar ook veilig en degelijk aan het oog te onttrekken.

Award
Winnaar Nationale Staalprijs 2016.

Architect: ZJA
Opdrachtgever: TenneT
In samenwerking met DNV-GL (voorheen KEMA).

Project: #424

Foto's: TenneT/Chris Pennarts, Tom Bakker

Gerelateerd

Project

Houten verkeersportalen, Den Bosch, Alkmaar

Portalen voor signaleringsborden van hout

Een proef met duurzame, houten portalen

Lees meer
Project

Radarmast, Zandvoort

Aan de kust van Zandvoort bestond behoefte aan een extra radarmast voor scheepvaart op zee. Rijkswaterstaat verstrekte architectenbureau…

Lees meer