In 1988 kregen Moshé Zwarts en Rein Jansma van de gemeente Den Haag samen met de Haagse Tramweg Maatschappij de opdracht voor het ontwerp van twaalfhonderd abri’s in Den Haag en randgemeenten. Dit ontwerp, uit de prehistorie van architectenbureau ZJA (opgericht in 1990), heeft als belangrijkste eigenschappen de (voor die tijd) extreem lichte en transparante vormgeving en het flexibele modulaire karakter, dat voorziet in meerdere typen abri’s in verschillende maten. Het werd in 1989 onderscheiden met de Berlageprijs.
Twaalfhonderd abri’s en dertien kilometer hekwerk, met een herkenbaar licht en transparant ontwerp. Dat was een flinke vernieuwing eind jaren tachtig. Geen robuuste hokken met massieve wanden, maar glazen en kunststoffen haltes die de zichtbaarheid vergroten en sociale veiligheid ondersteunen.
Vooral met de toepassing van gehard glas was dit ontwerp een koploper in Nederland. Het ontwerp is ook onderhoudsvriendelijk, doordat de afvoer van hemelwater in de profielen is verwerkt, net als de elektra voor de verlichting.
In al hun verschijningsvormen en met hun heldere en bescheiden vormgeving zijn ze nog altijd een karakteristiek onderdeel van het Haagse straatmeubilair.
Het ontwerp is een bouwdoos gebaseerd op een constructief principe dat gebruikt wordt voor alle onderdelen van de abri’s. Ook voor de omringende hekwerken, de haltepalen, en mededelingborden. De abri’s moeten zich niet alleen voegen naar de meest uiteenlopende omgevingen, ook de maat en vorm (smal, breed, diep en lang) varieert sterk.
Het bouwsysteem bestaat uit standaard driehoekige profielen, die zijn samengesteld uit gekantperste onderdelen. Dat is de drager, zowel voor de horizontale als de verticale toepassing. De glaswanden en kunststofdaken zijn hieraan bevestigd.
Voor de verbinding tussen de profielen en de glazen wanden, de zittingen, leuningen en reclameborden is een set gietstukken ontworpen. Staal voor de verbinding van horizontale en verticale profielen, aluminium voor de verbinding tussen profiel en glaswanden.
Awards
Winnaar: Nationale Staalprijs 1990, Berlageprijs 1989
Opdrachtgever: de gemeente Den Haag samen met de Haagse Tramweg Maatschappij
Architect: ZJA
Jaar: 1988
Project: #002
Ook gebouwen kunnen familie van elkaar zijn. Het station Amsterdam Centraal is het alledaagse, praktische kleine zusje van de deftige en…
De ambitie voor het gebied rond Zuidas in Amsterdam was, zoals het echte stadsuitbreidingen betaamt, een gooi naar het hoogste: vanuit een…
In het najaar van 2018 kreeg architectenbureau ZJA bezoek van een delegatie van Zuid-Koreaanse onderzoekers, bouwers en constructeurs, die…
De komende jaren wordt een sterke groei verwacht van het aantal passagiers op Den Haag Centraal. Om in de toekomst meer ruimte te kunnen…
